Αντιπαράθεση για τις Φυλακές

Σε διάλεξη του Κωνστάντειου Κέντρου Έρευνας Εγκληματολογίας 

Καθηγήτρια πανεπιστημίου κάλεσε τον Γιώργο Τρυφωνίδη να απαντήσει σε καταγγελίες ότι το σωφρονιστικό ίδρυμα παραβιάζει συστηματικά στοιχειώδη δικαιώματα των κρατουμένων

Μέσα σε «θερμό» κλίμα αντιπαράθεσης και της οργίλης αντίδρασης του Αναπληρωτή Διευθυντή των Κεντρικών Φυλακών Γιώργου Τρυφωνίδη σε καταγγελίες της εγκληματολόγου Δρος Δήμητρας Σορβατζιώτη για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων των φυλακισμένων, τέλειωσε προψές η διάλεξη με θέμα «Φυλακές και ανθρώπινα δικαιώματα», που οργάνωσε στη Λευκωσία το Κωνστάντειον Κέντρο Έρευνας και Μελέτης Εγκληματολογίας και Δικανικών Επιστημών.

Αντιπαλότητα και εκνευρισμός

Διαδεχόμενη στο βήμα τον κ. Τρυφωνίδη ως η τελευταία ομιλητής της βραδιάς, η Δρ Σορβατζιώτη, που είναι επίσης δικηγόρος παρά τω Αρείω Πάγω και επίκουρος καθηγήτρια Ποινικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, κάλεσε τον Διευθυντή των Κεντρικών Φυλακών να απαντήσει σε καταγγελίες ότι το σωφρονιστικό ίδρυμα παραβιάζει συστηματικά στοιχειώδη δικαιώματα των κρατουμένων.

Αναφέρθηκε μεταξύ άλλων σε μείωση του φαγητού, σε στέρηση του τρεχούμενου νερού σε μεγάλα διαστήματα του 24ωρου, σε απουσία κλιματισμού μέσα σε συνθήκες καύσωνα, σε «εξαναγκασμό» μουσουλμάνων φυλακισμένων να νηστέψουν όπως οι χριστιανοί συγκρατούμενοί τους στη διάρκεια του Πάσχα και σε κάποιες απαγορεύσεις που αφορούν τη χρήση γυαλιών ηλίου και την ανάπτυξη γενειάδας.

Εμφανώς εκνευρισμένος ο Γιώργος Τρυφωνίδης πήρε τον λόγο μετά το τέλος της ομιλίας της και «απέρριψε κατηγορηματικά» τις, κατά την έκφρασή του, «απαράδεκτες υπερβολές» τής κ. Σορβατζιώτη, την οποία κατηγόρησε ότι του έκανε προσωπική επίθεση που τον μειώνει άδικα ως άτομο και ως επικεφαλής του σωφρονιστικού ιδρύματος.

Η ατμόσφαιρα στη διάλεξη «πήρε φωτιά» με τις τοποθετήσεις και ερωτήσεις παρευρισκομένων που την παρακολούθησαν, κυρίως δικηγόρων και μελών του προσωπικού των Φυλακών, άλλων συντασσόμενων με τις απόψεις Σορβατζιώτη και άλλων με τις θέσεις Τρυφωνίδη.

Ένας μηχανισμός, όχι ένας άνθρωπος

«Δεν έχω κανένα λόγο να στραφώ κατά του κ. Τρυφωνίδη προσωπικά», μας είπε η κ. Σορβατζιώτη. «Δεν έχω καμιάν αντιπαράθεση με κανέναν άνθρωπο. Τον κ. Τρυφωνίδη δεν τον ήξερα καν, από πριν. Να πω ότι πέρσι επισκέφθηκα τις Φυλακές για ένα σεμινάριο στα μέλη του προσωπικού με θέμα τη διαχείριση κρίσεων μέσα στις Φυλακές. Μια φυλακή δεν είναι ένας άνθρωπος, είναι ένας ολόκληρος μηχανισμός. Δεν σηκώθηκε μια μέρα ένας άνθρωπος να ιδρύσει φυλακή με τους δικούς του όρους. Δεν ήταν, λοιπόν, προσωπική επίθεση κατά ενός ανθρώπου που δεν γνωρίζω.

»Η ουσία της παρέμβασής μου είναι ότι η προστασία των δικαιωμάτων κατοχυρώνεται με συγκεκριμένο τρόπο και διάφορες συμπεριφορές μπορεί να συνιστούν παραβιάσεις κάποιων άρθρων της Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αν δεν συμβαίνουν αυτές, τότε δεν έχουμε παραβιάσεις! Αν συμβαίνουν τότε πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι παραβιάσεις - γιατί συχνά κάποιοι προβαίνουν σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από άγνοια! Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνεπάγεται και τη γνώση των δικαιωμάτων».

Παραβιάσεις δικαιωμάτων από άγνοια

Κληθείσα να σχολιάσει την αναφορά της περί μείωσης του φαγητού στις Φυλακές, μας είπε η Δρ Σορβατζιώτη: «Ακόμα και αναγκαία μέτρα για αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης της χώρας, συνιστούν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σύμφωνα με αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και με βάση τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Είναι παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων να μην υπάρχει τρεχούμενο νερό, ή να μη λειτουργεί ο κλιματισμός που να παρέχει την κατάλληλη θερμοκρασία ανάλογα το χειμώνα και το καλοκαίρι. Εγώ δεν λειτουργώ ως διερευνητική επιτροπή, κατά πόσον αυτά ισχύουν ή όχι.

Δεν μπορώ να υποκαταστήσω τα ουσιαστικά όργανα μιας δημοκρατίας για τη διερεύνηση των καταγγελιών. Είμαι ένας ακαδημαϊκός που δέχτηκα καταγγελίες σε αυτόν τον τομέα και η ουσία του θέματος είναι ότι μορφές και συμπεριφορές τέτοιου τύπου συνιστούν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πιστεύω ότι τέτοιες παραβιάσεις γίνονται περισσότερο από άγνοια και όχι από κακία ή επιθυμία εκδίκησης. Σύμφωνα λοιπόν με το ΕΔΑΔ, δεν μπορείς ως Διεύθυνση Φυλακών να επικαλείσαι την απουσία οικονομικών πόρων και να μην παρέχεις τροφή ή ηλεκτρικό ρεύμα στους κρατούμενους - όπως π.χ. γίνεται στην Ελλάδα.

Πρόκειται για μια ευάλωτη ομάδα που ζει υπό ειδικές συνθήκες και είσαι υποχρεωμένος να τα γνωρίζεις - γι’ αυτό υπάρχουν οι ειδικοί για να ενημερώνουν επί τούτου, ώστε να περιοριστούν οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μερικά πράγματα ίσως να μη χρειάζονται για την πειθαρχία και την τάξη. Μιλάμε για την ανάγκη μιας ισορροπημένης συμπεριφοράς διοίκησης τροφίμων του σωφρονιστικού ιδρύματος. Και δεν πιστεύω ότι είμαστε ανεπαρκείς σε αυτό, ως σύστημα και κράτος».

Ο Διευθυντής απορρίπτει και δίνει εξηγήσεις

Γιώργος Τρυφωνίδης, Αναπληρωτής Διευθυντής Κεντρικών Φυλακών: «Απορρίπτω κατηγορηματικά τα όσα ανέφερε η κ. Σορβατζιώτη στη διάλεξη. Δεν διερεύνησε τα παράπονα που τέθηκαν υπόψη της και δεν ήρθε σε καμιά επικοινωνία με μένα, για να τα διασταυρώσει. Ήρθε στη διάλεξη ως εισηγητής και εξαπέλυσε όλες αυτές τις αβάσιμες κατηγορίες εναντίον της Διεύθυνσης των Φυλακών, πράγμα απαράδεκτο για έναν επιστήμονα και ακαδημαϊκό.

Κατά τη δική μου άποψη η κ. Σορβατζιώτη παρουσιάστηκε στη διάλεξη προκατειλημμένη εναντίον του Διευθυντή των Φυλακών, με στόχο να τον θίξει, παρακινούμενη από άλλα πρόσωπα. Διερωτώμαι τι συνέβη και ήρθε με τόσο απροκάλυπτα εχθρικό τρόπο να μιλήσει στη διάλεξη, χωρίς προετοιμασμένη ομιλία, εκ του προχείρου, εναντίον του Διευθυντή. Ισχυρίσθηκε ότι δεν έχει επαρκές φαγητό στις Φυλακές και ότι πεινούν οι φυλακισμένοι μας. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι γίνεται εξοικονόμηση, αλλά χωρίς να επηρεαστεί η ποιότητα ή η ποσότητα του φαγητού. Οι φυλακισμένοι τρώνε τρεις φορές την εβδομάδα κρέας και μια ή δύο φορές, ψάρι.

Τι άλλο θέλουν; Αυτό που επηρεάστηκε είναι οι σπατάλες. Κι αυτό γιατί ο προϋπολογισμός για το φαγητό από 1.100.000 ευρώ πέρσι, έπεσε στις 800.000 ευρώ, φέτος. Χωρίς συμπληρωματικό προϋπολογισμό το 2012, λόγω ανάληψης της Προεδρίας της Ε.Ε. Πρέπει, λοιπόν, να “περάσουμε” με 300 χιλιάδες ευρώ λιγότερα από πέρσι και να περιορίσουμε κάποιες σπατάλες που υπήρχαν παλαιότερα.

»Από την άλλη, οι φυλακισμένοι θέλουν όλη μέρα κλιματισμό στο κελί τους. Για όνομα του Θεού! Έχουν και στο σπίτι τους όλη μέρα κλιματισμό; Ποιος θα πληρώσει το ηλεκτρικό ρεύμα; Μήπως είμαστε στο Χίλτον και θα έχω κλιματισμό μέσα στις Φυλακές μέρα-νύχτα; Μέσα σε αυτήν την κρίση; Οι νέες ανακαινισμένες πτέρυγες έχουν κλιματισμό, αλλά όχι τα παλιά κτίρια, όπου λειτουργούν ανεμιστήρες. Φταίω εγώ γιατί τα κτίρια δεν έχουν κλιματισμό;

»Είπε η κ. Σορβατζιώτου ότι δεν είχα δικαίωμα να βάλω στη νηστεία και τους μουσουλμάνους το Πάσχα. Τι ήθελε, Αγία Εβδομάδα; Να κάνω δέκα λογιών φαγητά, ανάκατα κρέατα και νηστίσιμα; Όσο για το θέμα του νερού, το πόσιμο νερό έχει συνεχή ροή, δεν το διακόπτουμε. Το νερό που χρησιμοποιείται για μπάνιο, το διακόπτουμε στη διάρκεια της ημέρας γιατί είναι αχρείαστο έτσι κι αλλιώς. Έχουμε πληθυσμό 700 άτομα αντί 300-400 και χρειάζεται εξοικονόμηση. Κάποιοι επιτήδειοι φυλακισμένοι τεμπελιάζουν και δεν πάνε να δουλέψουν και όλη μέρα είναι μέσα στο ντους.

Άμα αδειάσουν τα ντεπόζιτα, πώς θα κάνουν μπάνιο εκείνοι που δουλεύουν και σχολνούν στις 4 το απόγευμα; Το νερό του μπάνιου ανοίγει μετά τις 4 που επιστρέφουν από τις εργασίες τους οι φυλακισμένοι. Διακόπτεται μετά τα μεσάνυχτα, που κλείνονται για ύπνο στα κελιά τους. Κατά την κ. Σορβατζιώτη, είναι απάνθρωπο να μην μπορεί να κάνει μπάνιο όποτε θέλει ο καθένας! Αν δεν πάρω μέτρα ως Διευθυντής να έχει συνέχεια νερό και να έχουμε χρήματα για αγορά φαγητού και καυσίμων, θα κατηγορηθώ για διασπάθιση δημοσίου χρήματος. Όταν κάνουμε οικονομία, φταίμε. Όταν δεν κάνουμε, πάλι φταίμε. Τι θέλει αυτός ο τόπος επιτέλους;».

Επιμέλεια: Μάριος Δημητρίου
Πηγή: εφημερίδα ΣΗΜΕΡΙΝΗ