Δεκαεπτά παράνομοι μετανάστες που απέδρασαν από φυλασσόμενο χώρο της αστυνομίας στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας αθωώθηκαν την περασμένη εβδομάδα από το δικαστήριο. Όχι όμως επειδή η πράξη τους δεν ήταν παράνομη, αλλά επειδή το δικαστήριο με μια εντυπωσιακή απόφαση αναγνώρισε ότι ο χώρος που προβλέπονταν γι' αυτούς και οι συνθήκες κράτησής τους δεν έκαναν ούτε για ζώα. Το γεγονός, σε συνδυασμό με το ότι αρκετές φυλακές αρνούνται πλέον να παραλαμβάνουν νέους φυλακισμένους, καθώς η κατάσταση με τον υπερπληθυσμό είναι εκρηκτική, επαναφέρει στη δημόσια συζήτηση το μέτρο για "βραχιολάκι" ως εναλλακτικό τρόπο φύλαξης υπόδικων αλλά και κατάδικων. Το θέμα μελετάται ήδη από νομοπαρασκευαστική επιτροπή του υπουργείου Δικαιοσύνης και αναμένεται να έχει ενσωματωθεί στον νέο Ποινικό Κώδικα μέχρι το τέλος Ιανουαρίου. Ωστόσο, ο προβληματισμός για την αποτελεσματικότητα του μέτρου και της συνταγματικής του ακεραιότητας δεν λείπει...
Ποιους αφορά
Ένα από τα πρώτα ερωτήματα που απασχόλησε την επιτροπή είναι ποιους θα αφορά το μέτρο που σύμφωνα με τους θιασώτες του θα αποσυμφορήσει σε μεγάλο βαθμό τις φυλακές και θα επιτρέψει στους κρατούμενους να εκτελούν τις ποινές τους ή τους περιοριστικούς όρους που τους έχουν επιβληθεί υπό ανθρώπινες και αξιοπρεπείς συνθήκες. Σύμφωνα με πληροφορίες, η επιτροπή φέρεται να καταλήγει στο ότι το μέτρο μπορεί να εφαρμοστεί όχι μόνο στους υπόδικους, αλλά και στους κατάδικους και σε όσους βάσει νόμου δικαιούνται άδεια από τις φυλακές.
Σήμερα, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Δικαιοσύνης, υπάρχουν μέσα στις φυλακές περίπου 4.200 υπόδικοι για διάφορα αδικήματα, που στοιβάζονται σε ακατάλληλους χώρους, ενώ στη συνέχεια είναι πιθανόν να αθωωθούν από τη δικαιοσύνη. Το μέτρο του κατ' οίκον περιορισμού προκρίνεται ως λύση με την τοποθέτηση του βραχιολιού για οποιαδήποτε πράξη κι αν κατηγορούνται, ακόμα και για βαρύ κακούργημα. Ερωτηματικά ωστόσο προκαλεί η εμβέλεια του τεχνικού μέσου, αν δηλαδή θα περιορίζεται στην ακτίνα του σπιτιού του υπόδικου ή αν η ακτίνα αυτή θα δέχεται επέκτασης και για πόσο μακριά.
Εκτός φυλακών και οι κατάδικοι
"Προτιμώ να έχω κρατούμενους με 'βραχιολάκι' και σπίτι τους, παρά να στοιβάζονται σαν κατσαρίδες στους διαδρόμους και στα πατώματα των φυλακών" είχε διαμηνύσει ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο ο υπουργός Δικαιοσύνης Αντώνης Ρουπακιώτης.
Την ίδια άποψη φέρονται να συμμερίζονται και αρκετά μέλη της επιτροπής που πιστεύουν ότι το μέτρο θα πρέπει να επεκταθεί και στους κατάδικους που ανέρχονται σε περίπου 8.200. Σε μία από τις συνεδριάσεις, μάλιστα, διατυπώθηκε και η σκέψη το μέτρο να ισχύσει και για όσους απολύονται με όρους (έχοντας εκτίσει τα 3/5 της ποινής), δίνοντας τη δυνατότητα να απολύονται νωρίτερα και να παραμένουν με το μέτρο επιτήρησης μέχρι να ολοκληρωθεί ο χρόνος των 3/5. Ωστόσο, η άποψη αυτή αντιμετωπίζεται με επιφύλαξη, ειδικότερα όσον αφορά το είδος του αδικήματος για το οποίο έχουν καταδικαστεί κι έχουν διατυπωθεί προτάσεις για "φιλτράρισμα" των αδικημάτων, κυρίως όσον αφορά βαριά κακουργήματα.
Σχετικά με τις άδειες των φυλακισμένων, μελετάται το μέτρο ως προϋπόθεση για τη χορήγησή τους, ενώ σε κάθε περίπτωση αρμόδιες να αποφανθούν θα είναι οι αρμόδιες δικαστικές αρχές (εισαγγελέας, συμβούλιο των φυλακών κ.ά.). Όπως είχε δηλώσει στο παρελθόν ο Α. Ρουπακιώτης το ποσοστό των κρατουμένων που δεν επιστρέφουν μετά τις άδειες που λαμβάνουν (οι περισσότεροι συλλαμβάνονται μετά, συνήθως με αφορμή νέα παραβατική συμπεριφορά) υπολογίζεται σε 2,52% δεν επιστρέφει στις φυλακές, το οποίο είναι μικρό.
Τα "βραχιόλια" ταιριάζουν στους πλούσιους...
Είναι παγκοίνως γνωστό ότι οι ελληνικές φυλακές σήμερα αποκαλούν πραγματικά κολαστήρια. "Αποθήκες ψυχών" έχουν χαρακτηριστεί επανειλημμένα οι παντελώς ακατάλληλοι χώροι που τσακίζουν την έννοια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Πηγές του υπουργείου δικαιοσύνης διαβεβαιώνουν ότι το μέτρο με το "βραχιόλι" θα ανακουφίσει σημαντικά το φορτίο των φυλακών, ενώ προβλέπουν ότι θα γίνει δεκτό με ανακούφιση από μεγάλη μερίδα των κρατουμένων. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου, μάλιστα, θα επιφέρει και κατά 70% εξοικονόμηση πόρων από αυτούς που προβλέπονται για τον κάθε κρατούμενο. Οι προβληματισμοί που διατυπώνονται ωστόσο δεν είναι αμελητέοι.
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, το κόστος για κάθε "βραχιόλι" θα κυμαίνεται από 1.500 έως 3.500 ευρώ, γεγονός που το καθιστά απαγορευτικό για τον πενιχρό προϋπολογισμό του υπουργείου. Στην περίπτωση αυτή μελετάται το ενδεχόμενο το κόστος να καλύπτεται από τον ίδιο τον κρατούμενο, εκτός κι αν αυτός είναι αποδεδειγμένα άπορος, οπότε το κόστος θα μετακυλίεται στην πολιτεία.
Είναι φανερό ότι μια τέτοια διάκριση, που πάντως δεν έχει περάσει "αβρόχοις ποσίν" από την επιτροπή, καθιερώνει την ταξικότητα στο έγκλημα, καθώς αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο για φαινόμενα τύπου Κολομβίας, όπου πάμπλουτοι μεγαλέμποροι ναρκωτικών, σωματέμποροι ή πανίσχυροι επιχειρηματίες θα μπορούν να συνεχίζουν απρόσκοπτα τις μπίζνες τους από τη θαλπωρή του σπιτιού τους με όλα τα μέσα στη διάθεσή τους. Υπολογίζεται μάλιστα ότι το 20% των κρατούμενων καταφέρνει να σπάει ή να απενεργοποιεί το περιοριστικό "βραχιόλι", δυνατότητα που πολλαπλασιάζεται αν μιλάμε για πολύ χρήμα και ισχυρά μέσα.
Την ίδια στιγμή, οι φτωχοδιάβολοι, οι άποροι και οι αναξιοπαθούντες θα εξακολουθήσουν να σέρνονται σαν νεκροζώντανοι σε άθλια και βρομερά κελιά, γιατί ουδείς δεν διασφαλίζει προς το παρόν ότι η πολιτεία θα πράξει το χρέος της -και μάλιστα σε μνημονιακούς καιρούς- και για τους πιο αδύναμους. Αδιευκρίνιστο επίσης παραμένει τι θα γίνει με τους κρατούμενους που είναι κυριολεκτικά "στον αέρα", καθώς, βγαίνοντας από τη φυλακή, δεν έχουν κανένα σπίτι για να πάνε και καμιά οικογένεια να τους στηρίξει.
Όπως αναμένονταν, στην επιτροπή έχουν διατυπωθεί και ενστάσεις για τη συνταγματικότητα του μέτρου, καθώς με την καθιέρωσή του εκπαιδεύεται ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας σε μια κουλτούρα παρακολούθησης. Δεν λείπουν εξάλλου και φωνές που μιλάνε για το οριστικό τέλος της ιδιωτικότητας ως αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα.
Με δεδομένα τα θέματα που έχουν αναδειχτεί και αφορούν τον πυρήνα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ο διάλογος έχει ήδη ανοίξει και θα πρέπει να αφορά όλους μας.
Ρεπορτάζ: Ειρήνη Λαζαρίδου
Πηγή: http://www.avgi.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου