Ελληνικές φυλακές: Τρία θέματα που «καίνε»...

Μετά την απόδραση των ένδεκα αλβανών κρατουμένων, υπό πολεμικές συνθήκες, από τις φυλακές Τρικάλων τις μεταμεσονύχτιες ώρες της περασμένης Παρασκευής τι θα ακολουθήσει; Το ερώτημα αυτό εξελίσσεται σε μεγάλο πονοκέφαλο για το υπουργείο Δικαιοσύνης. Η πρόσφατη πρωτοφανής επίθεση, στρατιωτικού τύπου, με Καλάσνικοφ στις φυλακές Τρικάλων και τα απανωτά γεγονότα σε διάφορα σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας (όπλα στον Κορυδαλλό, αποτυχημένη απόπειρα απόδρασης του Παναγιώτη Βλαστού με ελικόπτερο, απόπειρα απόδρασης του Αλκέτ Ριζάι κρατώντας ομήρους σωφρονιστικούς υπαλλήλους) δείχνουν ότι οι φυλακές είναι «καζάνι που κοχλάζει», όπως λένε οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ. «Και δυστυχώς κανένας δεν μπορεί να αποκλείσει ότι όλα αυτά θα έχουν και συνέχεια» συμπληρώνουν πηγές από το υπουργείο Δικαιοσύνης, το οποίο βρίσκεται σε διαρκή κόκκινο συναγερμό. «Σήμερα (σ.σ.: χθες) το μεσημέρι όλοι οι κρατούμενοι μπήκαν κανονικά στα κελιά τους. Μέχρι το βράδυ όμως είναι μια άλλη ημέρα» έλεγαν οι ίδιες πηγές στα «ΝΕΑ» θέλοντας να καταδείξουν το μέγεθος του προβλήματος και τις λεπτές ισορροπίες στην κοινωνία των φυλακών. 

Για το υπουργείο Δικαιοσύνης εξάλλου πρώτο μέλημα είναι η ασφάλεια και η ζωή των κρατουμένων, αλλά και όσων βρίσκονται εκτός των τειχών της φυλακής. Και αυτό γιατί, όπως έδειξε η τελευταία επίθεση στα σαράντα λεπτά - τόσο εκτιμάται ότι διήρκεσε η επίθεση στις φυλακές των Τρικάλων -, «το πολεμικό σκηνικό ήταν πέραν πάσης φαντασίας και κινδύνευσαν ανθρώπινες ζωές». 

Σύμφωνα με πληροφορίες, στις άμεσες προθέσεις του υπουργού Δικαιοσύνης Αντώνη Ρουπακιώτη είναι να θέσει το θέμα ασφαλείας στον Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, ζητώντας να ληφθούν άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των φυλακών. Προτεραιότητα του υπουργείου είναι η πρόσληψη 500 σωφρονιστικών υπαλλήλων οι οποίοι θα πρέπει να έχουν συγκεκριμένα προσόντα, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στον νέο επιχειρησιακό σχεδιασμό των φυλακών. Τρία είναι τα βασικά προβλήματα και αν δεν αντιμετωπιστούν εδώ και τώρα «πολύ γρήγορα θα ξανασυζητάμε τα ίδια πράγματα» σημειώνουν οι αρμόδιοι κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου:

1. Ελλείψεις και κενές θέσεις σωφρονιστικών υπαλλήλων

Κατά κανόνα στην Ευρώπη η αντιστοιχία σωφρονιστικών υπαλλήλων κρατουμένων είναι 1 προς 3, στην Ελλάδα το ανάλογο ποσοστό δεν είναι ούτε καν 1 προς 10. Οι φυλακές Κορυδαλλού μάλιστα παρουσιάζουν αρνητικό ρεκόρ, καθώς ένας σωφρονιστικός υπάλληλος αντιστοιχεί σε περίπου 300 κρατουμένους ανά βάρδια.

2. Υποχρηματοδότηση και χαμηλός προϋπολογισμός

Σε όσες φυλακές υπάρχει η δυνατότητα να διατεθούν περισσότεροι σωφρονιστικοί υπάλληλοι, το υπουργείο λόγω του μειωμένου προϋπολογισμού εν μέσω κρίσης δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να πληρώσει νυχτερινές βάρδιες και αργίες, με αποτέλεσμα να μένουν άδειες πολλές σκοπιές των φυλακών.

3. Υπερπληθυσμός κρατουμένων

Η διαρκής αύξηση του αριθμού των κρατουμένων έχει άμεσες επιπτώσεις στις συνθήκες διαβίωσής τους. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία μόνο το πρώτο δίμηνο (από μέσα Ιανουαρίου 2013 έως μέσα Μαρτίου 2013 που σταμάτησαν και οι κινητοποιήσεις των δικαστών) έχουν προστεθεί 400 νέοι κρατούμενοι. Επιπλέον 765 καταδικασθέντες παραμένουν σε διάφορα κρατητήρια ανά την Ελλάδα, περιμένοντας να οδηγηθούν σε κάποια φυλακή.

... και τρία εύλογα ερωτήματα για την απόδραση στα Τρίκαλα

Για δεύτερη φορά μέσα στις τελευταίες 26 ημέρες χτύπησε συναγερμός στο υπουργείο Δικαιοσύνης για τις φυλακές Τρικάλων. Στις 24 Φεβρουαρίου 2013 αποφεύχθηκε απόδραση με ελικόπτερο που ετοίμαζε ο βαρυποινίτης Παναγιώτης Βλαστός. Ωστόσο, το βράδυ της 22ας Μαρτίου 2013 ύστερα από ένοπλη επίθεση στρατιωτικού τύπου κατάφεραν να αποδράσουν ένδεκα Αλβανοί κρατούμενοι για ληστείες και κλοπές, εκ των οποίων μόνο τρεις είχαν συλληφθεί έως αργά χθες. Επειτα από όσα συνέβησαν με διαφορά λίγων ημερών στο ίδιο σωφρονιστικό κατάστημα, προκύπτουν εύλογα ερωτήματα όπως:

Πώς είναι δυνατόν στην ίδια φυλακή όπου κρατείται ο Βλαστός να εμφανιστεί και το δεύτερο κρούσμα; Δεν είχαν ληφθεί αυξημένα μέτρα ασφαλείας;

Τα μέτρα, λένε κύκλοι του υπουργείου Δικαιοσύνης, ήταν αυξημένα, δεδομένου ότι έφταναν πληροφορίες από κρατουμένους ότι κάποια έκνομη δραστηριότητα ετοιμαζόταν σε κάποια φυλακή. Αυτή τη φορά όμως η επίθεση δεν έγινε εκ των έσω. Οι υπάλληλοι των φυλακών αιφνιδιάστηκαν καθώς έξω από τις φυλακές δέχθηκαν πολεμική επίθεση, πρωτόγνωρη - όπως την χαρακτηρίζουν - στα εγκληματολογικά χρονικά. Ενδεικτικό όσων συνέβησαν είναι ότι ένα μόνο φυλάκιο είχε δεχθεί 145 σφαίρες, ενώ έως χθες είχαν βρεθεί 15 χειροβομβίδες.

Πώς δικαιολογείται στο κελί του Βλαστού να βρέθηκαν λίμες και άλλα «όπλα» που θα μπορούσε με ευχέρεια να χρησιμοποιήσει για να ξαναδοκιμάσει να αποδράσει;

Πρόκειται, λένε, για αυτοσχέδια όπλα που κατασκευάζουν οι κρατούμενοι χρησιμοποιώντας λάμες από κρεβάτια ή ακόμα και τα σύρματα στα οποία απλώνουν τα ρούχα τους. Θα μπορούσαν πράγματι να είχαν βρεθεί αυτά, αλλά ο αριθμός των σωφρονιστικών υπαλλήλων δεν επαρκεί για ενδελεχή έλεγχο σε κάθε κελί.

Πώς μπόρεσαν τόσοι κρατούμενοι ανενόχλητοι να κόψουν τα κάγκελα από το κελί τους και να ετοιμάσουν αυτοσχέδιες σκάλες με γάντζους, δεμένα σεντόνια και κουβέρτες για να δραπετεύσουν κάτω από τη μύτη των υπαλλήλων των φυλακών;

Η όλη επιχείρηση πράγματι δείχνει ότι ήταν καλά προετοιμασμένη και πως οι δραπέτες είχαν σχεδιάσει όλες τις λεπτομέρειες μαζί με τους συνεργούς τους που έκαναν την επίθεση πυροβολώντας με Καλάσνικοφ επί 40 λεπτά έξω από τις φυλακές. Εκ των υστέρων εκτιμάται ότι οι κρατούμενοι τα έκαναν όλα μέσα σε λίγη ώρα, ακριβώς για να μην κινήσουν υποψίες στους ελάχιστους έστω σωφρονιστικούς υπαλλήλους που είχαν βάρδια τη νύχτα της απόδρασης των 11.